Derviš i smrt – Meša Selimović

Stanje proizvoda: vrlo dobro.

• naslov je izdan u Beogradu, no nije na ekavici.

Roman je pisan u razdoblju od četiri godine (1962-1966) u piščevom poodmaklom dobu.
Objavljen je 1966. godine od strane izdavačke kuće Svjetlost iz Sarajeva i doživio nevjerovatan uspjeh u okvirima čitalačke javnosti širom tadašnje Jugoslavije.
Roman je doživio brojna reizdanja.
Derviš i smrt donio je Selimoviću mnogobrojne najviše jugoslavenske nagrade, između ostalih Njegoševu, Goranovu i NIN-ovu nagradu.

Žanr romana je psihološka drama sa primjesama filozofije uskomiješane s lirskim doživljajem okolnosti i unutarnjih previranja.

Glavni protagonista romana je Ahmed Nurudin koji se susreće sa poteškoćama koje mu nosi hapšenje njegovog brata i sudar sa totalitarnom vlašću 19. vijeka u Bosni, u okolnostima koje izaziva navedeni događaj.
Prema rezimeu na koricama 2. izdanja BIGZ-a (Beograd, 1986):

Klasičan sklad Selimovićevog pripovjedanja, prateći u nečemu Andrićev nenadmašni uzor, obogaćen izuzetnim filosofskim i lirskim sjenčenjima, u kojima duhovna drama šejha Nurudina zvuči u složenom akordu: prisutni su i andrićevski motivi bosanske kasabe i njenih šarolikih prizora i surovih naravi, ali i osobita orijentalna poezija i duhovnost.
Povrh svega, tragedija Selimovićevog derviša, suočenog sa zamkama postojanja i sa neminovnošću propasti ljudskih vrijednosti, uzdignuta je do univerzalne slike ljudske sudbine u žrvnju nečovječne historije i totalitarne ideologije.
Selimović je tako odista dao jednu od najuzbudljivijih knjiga naše epohe, pri tom, knjigu ˝za sva vremena˝.

Derviš i smrt je doživio ekranizaciju 1972. godine, u režiji Save Mrmaka i sa Zoranom Radmilovićem u glavnoj ulozi, u obliku TV serije. 1974. je snimljen i film ˝Derviš i smrt˝ u režiji Zdravka Velimirovića, sa Vojom Mirićem u glavnoj, i Velimirom Batom Živojinovićem, Borisom Dvornikom, Pavlom Vujisićem, Abdurrahmanom Šaljom, Farukom Begollijem i drugima u ostalim ulogama.

Kasnije je Meša Selimović izdao svojevrsni produžetak ovog djela u obliku romana Tvrđava (1970).